ارزیابی اثر کشت مخلوط تأخیری آفتابگردان و باقلا بر عملکرد و کارایی استفاده از زمین

این آزمایش به منظور بررسی اجزای عملکرد، عملکرد و نسبت برابری زمین تحت تأثیر کشت مخلوط تأخیری آفتابگردان و باقلا، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعۀ تحقیقاتی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی - شهرستان نقده در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. تیمار­های آزمایش شامل کشت مخلوط ردیفی (یک ردیف باقلا + یک ردیف آفتابگردان)، کشت مخلوط نواری (دو ردیف باقلا + چهار ردیف آفتابگردان، چهار ردیف باقلا + دو ردیف آفتابگردان و سه ردیف باقلا + سه ردیف آفتابگردان) و کشت خالص باقلا و آفتابگردان بود. الگو­های کشت مخلوط تأخیری اثر معناداری بر صفات مورد مطالعۀ دو گیاه آفتابگردان و باقلا (به جز تعداد دانه در نیام باقلا) داشت. بیشترین عملکرد دانۀ آفتابگردان (4140 کیلوگرم در هکتار) و باقلا (3/2567 کیلوگرم در هکتار) از کشت مخلوط ردیفی و کمترین مقادیر عملکرد دانۀ آفتابگردان (7/3136 کیلوگرم در هکتار) و باقلا (1957 کیلوگرم در هکتار) از کشت خالص به دست آمد. درصد روغن آفتابگردان در تمامی تیمار های کشت مخلوط بیشتر از تیمار کشت خالص بود. بیشترین نسبت برابری زمین (85/1= ler) و کاهش یا افزایش عملکرد واقعی کل (67/1ayl=) از کشت ردیفی و بیشترین سودمندی کشت مخلوط (25/1= ia) از کشت مخلوط چهار ردیف باقلا + دو ردیف آفتابگردان به دست آمد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که استفاده از کشت مخلوط تأخیری راهکار مناسبی برای استفادۀ بهتر از منابع محیطی و افزایش تولید محصول در مقایسه با کشت خالص دو گونه دارد.